Historie

Dohanne findsch ä weng äbs über dä "Kueseckel" und isere Musik.

Kueseckel (alem.), der; -s, -: 1. Des Wort "Kueseckel" isch als Schpottwort uf dä Baar und um Eschinge umi sit langem g´läufig. Zum´e Eschinger sait mer "Kueseckel" und er isch am Fuaß vum Schelläberg dahom. Im alemannische Daschewörterbuach fürs Badisch Ländle vum Hubert Baum stoht g´schribä: "(Ver-)Kueseckeln = einem zum Narren haben". Dem´no isch Oner, wo dä Ander zum Narre haalt, en Kueseckel. D´no sind d´Eschinger Kueseckel also Narre! Des Wort "Kueseckel" isch z´Eschinge sommit ko Schimpfwort, ganz im Gegedoal!
2. Biologisch gesenä giht´s kon "Kueseckel", denn ä Kue diä hät kon S....l (isch nämlich immer weiblich)
3. Sit 1951 isch dä "Kueseckel" ußerdem ä Narrefigur i dä Narrezunft Frohsinn Donaueschingen 1853. Der "Kueseckel" treit ä Hanselhosä, hät en blaue Fuhrmannskittel a, ä rot´s Halsduech danne, wießi Händsche a und ä wieße Zipfelkappä uf. Er hät ä Goaßle mit´ere Suublotere däbei. Damit´mer den Kerli nit gli kennt, treit´er ä Pappedeckelnas´ im G´siecht.
4. Am Fasnetzieschtig 1982 hät sich d´Tanzmusik Riverside vu dä Stadtmusik us Eschinge noch´em Uftritt bim Kinderball vu dä Narrezunft zum erschte Mol zur Kueseckel-Musik z´ämmet g´fundä. Sit deher kasch Kueseckel-Musik immer a dä Fasnet uf dä Stroaß a´treffä. (Wid du meh über die G´schicht wisse, d´no muesch du ofach unte witer lesä)
5. Bis hit isch nit ganz klar, wie mer des Wort "Kueseckel" jetzt eigentlich richtig schribä duet, mit oder ohne "H" ?!

Die Narrenfigur
Am „Schmutzige Dunschtig“ 1951 isch zum erschte mol unter großem Beifall vu de Liet wo im Umzug zueguckt hond diä nei Narrefigur mit dem Eschinger Sunndigsnamme „Kueseckel“ mitghoppet. Der Brueder vum Hansel isch vum Molermeischter Carl Stier erfunde wore. Er ka, so hät er gmont, des farbeprächtig Bild vum Narretriebe i isere Stadt bereichere. S`Häs vum Kueseckel bschtoht us eme blaue Fuhrmannskittel, a gelbe Zipfelkappe und us enere Leinehose dia mit farbige Ornamente und Bilder verziert isch. Als Larvere treit d´Kueseckel a roti Pappedeckelnase mit erer Brille und eme Schnurrbart. Er hät a Kuegoassle dabei wo am End vu de Schnur a baar Suebloodere abunde sind. D´Hose isch ganz anderscht agmolet wia bim Hansel. Uf de Schenkel sind dia Gsiechter vu altverdiente Eschinger Narre abbildet. Si zoaget de langjährig Narrevatter „Meder Donni“ und de Narredichter Wilhelm Habel, dems Fasnetliedle vum „Schellebeck“ zuegschribbe word. No isch dia ganz Hose no mit a me Huufe Blueme und Ornamente verziert. Dia nei Hose hät solle a Denkmal fer wietere vudiente Narre werre. Selbschtverschtändlich hät der neu Narr' no de Sege vum hohe weise Narreroht brucht. Dia Sitzung do defier war dann am 13. Oktober 1951 im Bürgerstüble. ´De damalig Zunftmoaschter Josef Weis hät dert zerscht a mol dia dominat Gschtalt vum Hansel i de Eschinger Fasnet bekräftigt. Er und de Narreroth hond des nei Häs als Gschpanne vum Hansel globt, den vorgschlagene Namme Kueseckel hond si aber schtrickt abglehnt. Wa machemer jetzt? D´Köpf vum Narreroht hond kräftig graucht und Näme wia „Latschi“, „Schelleberger“, „Jockl“, „Donaumichel“ und so wieter sind hinneverri kumme. Kon vu denne Vorschläg war würdig den Namme vu dem Narr z`traged. D´no hät de Honer Carl 10 Mark fer en annehmbare Vorschlag usgsetzt. „Zunftspezl“ häter jetzt hoasse solle und de Ehrezunftmoaschter Franz Enz hät dia 10 Mark in Sack gschteckt. So wias ussgenne hät war jetzt alles wider im Butter, de „Kueseckel“ hät mer totgseit und isch id Kischte kumme. Doch des war wiet gfehlt! Dia Narre hond mit dem Namme „Zunftspezl“ überhaupt nint afange kenne und hond dorum halt wieter „Kueseckel“ gseit.
Wa isch überhaupt en Kueseckel? Im alemannische Daschewörterbuach vum Hubert Baum kaasch du folgendes läse: „(Ver-) kueseckeln = on zum Narr ha“. Demno isch onner wo des macht, en vuschmitzte, witzige Bürger, en „Kueseckel“. Und so hond dia Narre den Kueseckel bim Zunftball widder us de Kischte hoppe lau. Immer und immer widder hät sich der Kueseckel a de Umzüg suublotereschwingend de Liet zoaget und hät si gneckt und ene a Freid gmacht. Und deno isches no dicker kumme. Bime Zunftball sind en Huufe Hansel als Kueseckel verkleidet id Halle imarschiert. Denne 700 Liet häts gfalle und de Erfinder vum Kueseckel war so vu de Socke, dass de Sekt in Ströhme gflosse isch. Alledings hond dia Kueseckel di normal Hansehose und a wiessi Zipfelkappe a'gha. Und dia Abwandlung isch bis hit erhalte blibbe. Dia Orignalhose vum Carl Stier isch und bliebt a Unikat, und ka im Zunftmuseum vum Frohsinn im Sennhof als a Dauerleigab der Familie Stier/Bächle aguckt werre. Hitt isch dia Kueseckelgrupp en stattliche Huufe worre und nimmi weg zum denke. Sit 1982 gihts au dia Kueseckel-Musik. Selli tziehet a de Fasnet durch`d Wirtshieser und d`Strohße und duet dennä Büerger und Narre mit erener Musik a Freid mache. Im nochfolgende Abschnitt kaascht jetzt a wenig ebbis über dia letschte 30 Johr vu dere Musik läse.¹

1982

2015

D´Kueseckel–Musik
Entschtande isch diä Musik usere Fasnetlaune ussi am Fasnetzieschtig 1982. Noch em Ufftritt vu de Danzmusik „Riverside“, des war „Drähtle–Musik“ vu de Stadtmusik Eschinge. Dia hond dert am Kinderball vum Frohsinn Musik gmacht und hond dia Ziet bis zu de Fasnetbeendigung znacht um zwölfi irgendwia überbrücke messe. Schpontan hät mer bschlosse, s´Kueseckelhäs azlegged und mit Musik vu Wirtschaft zu Wirtschaft z´iehet. Me hät en Bappedeckel gnomme, Kueseckel–Musik druff gschribe und um de Hals ghängt. Vu Afang a wared d´bei: D´Kessler Jürgen und d`Laun Reinhold ufem Saxophon. D´Wullich Hubert mit d´Quetschkomod. Uf d´Posaun war d`Egger Markus, d´Tuba hät d´Dieter Schulz blose und d´Schlatter Michel hät drummlet.
Sit 1983 isch dann au d´Burkharte Seppel mit em Saxophon debei. Überd Johr vudoalet hond dann uf d´Trompete d´Küpper Ingo und d´Gendusa Vinzenco und als Posauner d´Helbich Oliver mitgmacht. Uf d´große Trommel isch dann au baald d´Thomas Hauger dezue kumme. En brochene Fueß hät dann anere Fasnet d´Thomas is Bett zwunge und dann isch d´Armbruster Roland schpontan i´gschprunge. Dia Gaudi hät im so gfalle, s´Johr druff hät er dann Tenorhorn gschpillt. Bald hinnedrie isch dann au sin Bue Kai dezue kumme. Er waeslet je noch dem zwisched d´Trompet und em Tenorhorn. Wo d´Schulz Dieter noglau hät isch ufem Bass de Wintermantel Johann kumme. Er hät au glie sin Bue Martin als Klarinettist mitbrocht. Wo dann de Ingo gi Amerika umzoge isch hommer mit em Haberer Herbert en neie Trompeter gfunde. Und dann isch halt de Johann au emol krank gsi. Deno hät us Hifinge de Weiß Uli mitgmacht. Au dem häts gfalle und er isch nimmi gange. Und uf oamohl hät dann de Herbert gmont, des Tenorhorn dät ihm besser gfalle wia d`Trompet. Und No hond mir halt scho widder en Trompeter bruucht. Und sell isch dann sit 2006 de Bauer Matthias. Nebem Trompete spiele gucket er au no noch isere Homepaitsch. Vu luuter andere Musiksache als Lehrer und Dirigent hät de Kai denno s'Trompetle uf d'Site gleit. Kurz hinnedri hät de Hauger Thomas dann si Drummlewägeli i'd Garasch gschobe. De nei groß Drummler isch jetzt de Rösche Steffen worre. Sin Vater hät is prompt ä super tolls Drummelwägeli bäschtlet. Do druf ka de Steffen nit nu drummle, er ka au immer en Kaschte Fürstenberg mitschiebe, demit au kon Kueseckel verdurschte mue. Im Amor sin Pfeil hät isern Tuba-Uli voll verwischt und er hät si Glück im Frankeland gfunde. Noch'ere Wieli hät dann au de Johann sin Rente-Atrag für d'Kueseckeltuba gstellt. Für sinni Verdienscht und si Verbundeheit hond mir ihn kurzerhand zum 1. Ehrekueseckel gmacht. Des Loch im Tubaregischter hät dann de Stadtmusiker Tobias Meyer, eigentlich uf de Posaun' d'hom, wieder zue gmacht. Am legendäre Kopfwehfritig isch is dann de Michael Böhm über de Weg gloffe. Des isch de Dirigent vu Schönebach und en super Tubist. Er hät dann immer wieder emol bei is mitgspielt, und sit de Fasnet 2013 isch er en echte Kueseckel. Und jetzt ka de Tobi, je nochdem wos grad nötig isch, zwische de Tuba und de Posaun hin und her wäesle.
D´Kuesekel–Musik verbindet d´Fasnet unds Musikmache, sind doch di meschte i de Stadtmusik und i de Narrezunft. S´mue aber feschtghalte werre, dia Kueseckel–Musik isch en oagene, absolut unabhängige Huufe. Wa au klar isch, dia Liedle wo gschpilt werred, dia wered alle uswendig blose und au uhni Strom! D´Kueseckel–Musik hät a ugfähr dreischtündigs Programm mit alte Gassehauer, Schlager, a paar Rock- und Poplieder kenned mir au, und natierli au a paar Märsch, Walzer und Polkas. Mir dond aber nit nu a dä Fasnet spielä, sondern au dä Rescht vum Johr, i dä Hoamet und i dä Ferni. Du kaasch is au fer en Ufftritt bueche, des goht ganz oafach mit dinnere Afrog übers Kontaktformular (Schriebsch´ is).

Dohanne kasch´der no ä paar Bildli vu is us 30 Johr Kueseckel-Musik a´guckä:

( ¹ Quelle: Privatarchiv Rudi Schlatter)

Die Narrenfigur Am „Schmutzige Dunschtig“ 1951 isch zum erschte mol unter großem Beifall vu de Liet wo im Umzug zueguckt hond diä nei Narrefigur mit dem Eschinger Sunndigsnamme „Kueseckel“ mitghoppet. Der Brueder vum Hansel isch vum Molermeischter Carl Stier erfunde wore. Er ka, so hät er gmont, des farbeprächtig Bild vum Narretriebe i isere Stadt bereichere. S`Häs vum Kueseckel bschtoht us eme blaue Fuhrmannskittel, a gelbe Zipfelkappe und us enere Leinehose dia mit farbige Ornamente und Bilder verziert isch. Als Larvere treit d´Kueseckel a roti Pappedeckelnase mit erer Brille und eme Schnurrbart. Er hät a Kuegoassle dabei wo am End vu de Schnur a baar Suebloodere abunde sind. D´Hose isch ganz anderscht agmolet wia bim Hansel. Uf de Schenkel sind dia Gsiechter vu altverdiente Eschinger Narre abbildet. Si zoaget de langjährig Narrevatter „Meder Donni“ und de Narredichter Wilhelm Habel, dems Fasnetliedle vum „Schellebeck“ zuegschribbe word. No isch dia ganz Hose no mit a me Huufe Blueme und Ornamente verziert. Dia nei Hose hät solle a Denkmal fer wietere vudiente Narre werre. Selbschtverschtändlich hät der neu Narr' no de Sege vum hohe weise Narreroht brucht. Dia Sitzung do defier war dann am 13. Oktober 1951 im Bürgerstüble. ´De damalig Zunftmoaschter Josef Weis hät dert zerscht a mol dia dominat Gschtalt vum Hansel i de Eschinger Fasnet bekräftigt. Er und de Narreroth hond des nei Häs als Gschpanne vum Hansel globt, den vorgschlagene Namme Kueseckel hond si aber schtrickt abglehnt. Wa machemer jetzt? D´Köpf vum Narreroht hond kräftig graucht und Näme wia „Latschi“, „Schelleberger“, „Jockl“, „Donaumichel“ und so wieter sind hinneverri kumme. Kon vu denne Vorschläg war würdig den Namme vu dem Narr z`traged. D´no hät de Honer Carl 10 Mark fer en annehmbare Vorschlag usgsetzt. „Zunftspezl“ häter jetzt hoasse solle und de Ehrezunftmoaschter Franz Enz hät dia 10 Mark in Sack gschteckt. So wias ussgenne hät war jetzt alles wider im Butter, de „Kueseckel“ hät mer totgseit und isch id Kischte kumme. Doch des war wiet gfehlt! Dia Narre hond mit dem Namme „Zunftspezl“ überhaupt nint afange kenne und hond dorum halt wieter „Kueseckel“ gseit. Wa isch überhaupt en Kueseckel? Im alemannische Daschewörterbuach vum Hubert Baum kaasch du folgendes läse: „(Ver-) kueseckeln = on zum Narr ha“. Demno isch onner wo des macht, en vuschmitzte, witzige Bürger, en „Kueseckel“. Und so hond dia Narre den Kueseckel bim Zunftball widder us de Kischte hoppe lau. Immer und immer widder hät sich der Kueseckel a de Umzüg suublotereschwingend de Liet zoaget und hät si gneckt und ene a Freid gmacht. Und deno isches no dicker kumme. Bime Zunftball sind en Huufe Hansel als Kueseckel verkleidet id Halle imarschiert. Denne 700 Liet häts gfalle und de Erfinder vum Kueseckel war so vu de Socke, dass de Sekt in Ströhme gflosse isch. Alledings hond dia Kueseckel di normal Hansehose und a wiessi Zipfelkappe a'gha. Und dia Abwandlung isch bis hit erhalte blibbe. Dia Orignalhose vum Carl Stier isch und bliebt a Unikat, und ka im Zunftmuseum vum Frohsinn im Sennhof als a Dauerleigab der Familie Stier/Bächle aguckt werre. Hitt isch dia Kueseckelgrupp en stattliche Huufe worre und nimmi weg zum denke. Sit 1982 gihts au dia Kueseckel-Musik. Selli tziehet a de Fasnet durch`d Wirtshieser und d`Strohße und duet dennä Büerger und Narre mit erener Musik a Freid mache. Im nochfolgende Abschnitt kaascht jetzt a wenig ebbis über dia letschte 30 Johr vu dere Musik läse.¹

	1982	2015

D´Kueseckel–Musik Entschtande isch diä Musik usere Fasnetlaune ussi am Fasnetzieschtig 1982. Noch em Ufftritt vu de Danzmusik „Riverside“, des war „Drähtle–Musik“ vu de Stadtmusik Eschinge. Dia hond dert am Kinderball vum Frohsinn Musik gmacht und hond dia Ziet bis zu de Fasnetbeendigung znacht um zwölfi irgendwia überbrücke messe. Schpontan hät mer bschlosse, s´Kueseckelhäs azlegged und mit Musik vu Wirtschaft zu Wirtschaft z´iehet. Me hät en Bappedeckel gnomme, Kueseckel–Musik druff gschribe und um de Hals ghängt. Vu Afang a wared d´bei: D´Kessler Jürgen und d`Laun Reinhold ufem Saxophon. D´Wullich Hubert mit d´Quetschkomod. Uf d´Posaun war d`Egger Markus, d´Tuba hät d´Dieter Schulz blose und d´Schlatter Michel hät drummlet. Sit 1983 isch dann au d´Burkharte Seppel mit em Saxophon debei. Überd Johr vudoalet hond dann uf d´Trompete d´Küpper Ingo und d´Gendusa Vinzenco und als Posauner d´Helbich Oliver mitgmacht. Uf d´große Trommel isch dann au baald d´Thomas Hauger dezue kumme. En brochene Fueß hät dann anere Fasnet d´Thomas is Bett zwunge und dann isch d´Armbruster Roland schpontan i´gschprunge. Dia Gaudi hät im so gfalle, s´Johr druff hät er dann Tenorhorn gschpillt. Bald hinnedrie isch dann au sin Bue Kai dezue kumme. Er waeslet je noch dem zwisched d´Trompet und em Tenorhorn. Wo d´Schulz Dieter noglau hät isch ufem Bass de Wintermantel Johann kumme. Er hät au glie sin Bue Martin als Klarinettist mitbrocht. Wo dann de Ingo gi Amerika umzoge isch hommer mit em Haberer Herbert en neie Trompeter gfunde. Und dann isch halt de Johann au emol krank gsi. Deno hät us Hifinge de Weiß Uli mitgmacht. Au dem häts gfalle und er isch nimmi gange. Und uf oamohl hät dann de Herbert gmont, des Tenorhorn dät ihm besser gfalle wia d`Trompet. Und No hond mir halt scho widder en Trompeter bruucht. Und sell isch dann sit 2006 de Bauer Matthias. Nebem Trompete spiele gucket er au no noch isere Homepaitsch. Vu luuter andere Musiksache als Lehrer und Dirigent hät de Kai denno s'Trompetle uf d'Site gleit. Kurz hinnedri hät de Hauger Thomas dann si Drummlewägeli i'd Garasch gschobe. De nei groß Drummler isch jetzt de Rösche Steffen worre. Sin Vater hät is prompt ä super tolls Drummelwägeli bäschtlet. Do druf ka de Steffen nit nu drummle, er ka au immer en Kaschte Fürstenberg mitschiebe, demit au kon Kueseckel verdurschte mue. Im Amor sin Pfeil hät isern Tuba-Uli voll verwischt und er hät si Glück im Frankeland gfunde. Noch'ere Wieli hät dann au de Johann sin Rente-Atrag für d'Kueseckeltuba gstellt. Für sinni Verdienscht und si Verbundeheit hond mir ihn kurzerhand zum 1. Ehrekueseckel gmacht. Des Loch im Tubaregischter hät dann de Stadtmusiker Tobias Meyer, eigentlich uf de Posaun' d'hom, wieder zue gmacht. Am legendäre Kopfwehfritig isch is dann de Michael Böhm über de Weg gloffe. Des isch de Dirigent vu Schönebach und en super Tubist. Er hät dann immer wieder emol bei is mitgspielt, und sit de Fasnet 2013 isch er en echte Kueseckel. Und jetzt ka de Tobi, je nochdem wos grad nötig isch, zwische de Tuba und de Posaun hin und her wäesle. D´Kuesekel–Musik verbindet d´Fasnet unds Musikmache, sind doch di meschte i de Stadtmusik und i de Narrezunft. S´mue aber feschtghalte werre, dia Kueseckel–Musik isch en oagene, absolut unabhängige Huufe. Wa au klar isch, dia Liedle wo gschpilt werred, dia wered alle uswendig blose und au uhni Strom! D´Kueseckel–Musik hät a ugfähr dreischtündigs Programm mit alte Gassehauer, Schlager, a paar Rock- und Poplieder kenned mir au, und natierli au a paar Märsch, Walzer und Polkas. Mir dond aber nit nu a dä Fasnet spielä, sondern au dä Rescht vum Johr, i dä Hoamet und i dä Ferni. Du kaasch is au fer en Ufftritt bueche, des goht ganz oafach mit dinnere Afrog übers Kontaktformular (Schriebsch´ is).

Dohanne kasch´der no ä paar Bildli vu is us 30 Johr Kueseckel-Musik a´guckä:

( ¹ Quelle: Privatarchiv Rudi Schlatter)